Collectie Meester Schröer

In samenwerking met Leo van Bemmelen en het Drents archief kunnen wij met trots de eerste 400 foto van de scans van de originele negatieven van Johannes Bernardus Schröer ofwel meester Schröer op onze website weergeven.

 

In zijn eigen woonomgeving Nieuw-Schoonebeek maakte de schoolmeester zo’n 1100 foto’s. ,,En daarnaast is er nog een verzameling van pakweg 500 foto’s die Schröer maakte tijdens reisjes door Nederland, België, Duitsland, Frankrijk en Luxemburg’’, zegt Leo van Bemmelen.

Al een kleine twee jaar is de Schoonebeker in de weer met het vele beeldmateriaal dat Schröer achterliet.

Schoolhoofd

Nieuw-Schoonebeek was ook het dorp van Johannes Bernardus Schröer, ofwel meester Schröer. Hij werd er in 1887 geboren als zesde kind in een boerengezin.

Schröer volgde de opleiding voor onderwijzer en kreeg daarna een aanstelling aan de openbare lagere school in zijn geboortedorp. In 1916 werd hij er benoemd tot hoofd der school. ,,Waarschijnlijk had hij toen al de fotografie ontdekt, want de eerste foto’s komen uit die periode’’, zegt Van Bemmelen.

In 1918 trouwde meester Schröer met onderwijzeres Ann Immens. ,,Zij was de dochter van de onderwijzer die in het begin van de eeuw hoofd was van de openbare lagere school in Nieuw-Schoonebeek. Na hun huwelijk betrokken Ben en Ann Schröer het meestershuis naast die school. Heel bijzonder, want dit was het huis waar Ann dus ook als kind had gewoond.’’

In de periode tussen 1918 en 1924 maakte meester Schröer veel foto’s van hemzelf en zijn vrouw. Maar hij schroomde ook bepaald niet om andere mensen op de gevoelige plaat vast te leggen. ,,Weinig dorpen hadden een fotograaf in hun midden en het is aan hem te danken dat vrijwel alle Nieuw-Schoonebekers uit die tijd op de foto kwamen.’’

In 1923 werd er in het dorp begonnen met de bouw van een katholieke lagere school. Een jaar later werd meester Schröer daar aangesteld als hoofd der school en zijn vrouw als onderwijzeres. Wat niet veranderde, was de liefde van Schröer voor de fotografie.

Er ging geen eerste communie voorbij zonder dat er een groepsfoto werd gemaakt en portretten van mensen die erbij aanwezig waren. Ook bij andere feesten en bijzondere gebeurtenissen was Schröer er met zijn camera bij.

Onderzoek

Van Bemmelen begon zich in het werk van de fotograferende schoolmeester te verdiepen, nadat hij een verzoek had gekregen van de historische vereniging De Spiker in Schoonebeek. Zij wilde voor een expositie graag foto’s gebruiken van de parochie in Nieuw-Schoonebeek.

Van Bemmelen, die vrijwilliger is bij deze parochie, ging op onderzoek uit en belandde bij Theo Veenker. ,,Hij had de negatieven van de foto’s van meester Schröer gekregen van zijn neef. En die had ze weer gekregen van de weduwe van meester Schröer met daarbij de opdracht om goed voor de foto’s te zorgen.’’

Meester Schröer overleed in 1957, zijn vrouw in 1984. Het stel had geen kinderen. ,,Waarschijnlijk gingen de foto’s om die reden naar een neef’’, zegt Van Bemmelen. De Schoonebeker kwam met Veenker al snel tot de conclusie dat de foto’s een breed publiek verdienen. En Van Bemmelen kon daar met zijn kennis van het vak best voor zorgen.

Inmiddels heeft de zeventiger de 1100 in Nieuw-Schoonebeek en omgeving genomen foto’s gedigitaliseerd en geretoucheerd. ,,Het gaat louter om foto’s op glasplaten. Op een deel van die platen zitten krasjes, waardoor de foto’s minder mooi werden’’, verduidelijkt Van Bemmelen.

Een andere bewerkelijke klus is het verzamelen van informatie over mensen en plekken die zijn afgebeeld. ,,Foto’s zijn pas echt waardevol is je weet wat erop staat. Anders neigt het voor mijn gevoel al gauw naar folklore.’’

Inmiddels heeft Van Bemmelen de benodige informatie bij een kleine vierhonderd oude afbeeldingen. Deze foto’s staan sinds kort op de site van het Drents Archief. ,,In de komende periode komen er meer foto’s van meester Schröer op deze site. Uiteindelijk zijn daar straks alle 1100 foto’s uit Nieuw-Schoonebeek te bezichtigen, met daarbij steeds relevante en betrouwbare informatie.’’